خارج کردن و تصفیه موم زنبور عسل
توضیحات:
-
یک درصد مشخص از چهار چوب باید در حجره نوزادان هر ساله حذف شود. شان این چهارچوب را جهت بدست آوردن موم آن ذوب می کند. روش های متفاوتی با توجه به نتایج و ثمرات مختلف در رابطه با این عمل وجود دارد به هر حال، جدا از تمامی روش های مختلف، شان های تیره تر نسبت به شان های روشن تر موم کمتری پس می دهند و دلیل آن بسیار ساده است، شان های تیره تر و قدیمی تر بارها مورد استفاده نوزادان قرار گرفته اند، بنابراین دارای پیله کرم، تفاله و باقی مانده موم می باشند که موم را جذب کرده و بدست آوردن تمامی موم در طی مرحله استخراج را غیر ممکن می سازد.
زنبورداران چگونه موم زنبور عسل را تصفیه میکنن
بستگی به هر شهر با هر آب و هوایی، پس از آ خرین برداشت عسل. از کندو که پس از آن زنبوران عسل به خواب زمستانی می روند. اصطلاحا به خواب زنبور عسل خوشه گفته می شود. تمام شهد عسل های داخل موم را به روش های مختلف جدا میکنند. ودر حلب یا دبه های پلاستیکی میریزند. و عسل های بدون موم را برای فروش به بازار انتقال می دهند. حالا تمام قاب ها بدون عسل هستند. و فقط موم هست (موم خالی بدون عسل را پوکه می نامند ) ابتدا. پوکه ها را از کادر چوبی جدا کرده و در یک دیگ آب جوش میریزند. موم زنبور عسل در دمای ۶۳ درجه به نقطه جوش میرسد.
باید دقت داشت موم به نقطه جوش نرسد. همین که به نقطه جوش رسید باید اجاق گاز را خاموش کرد. موم ها در آب جوش
تبدیل به مایعی غلیظ شده اند. سپس با استفاده از یک دستگاه پرس موم که متشکل شده از دو صفحه عمود. یا دو صفحه افقی که بین این ۲ صفحه یک گونی نخی تمیز قرار دارد. با پارج یا ملاقه موم مایع را داخل گونی ریخته و پرس میکنند.با این کار تمام تفاله ها و یا برخی مواد نا خالص داخل گونی می ماند.
موم تصفیه شده (کلوخ):
به موم زنبور عسل خالص تصفیه شده که در قالبی زیر دستگاه پرس گذاشته و ریخته میشود. پس از گذشت چند ساعت موم تصفیه شده داخل قالب میبندد و جامد می شود. که اصطلاحا به موم تصفیه شده کلوخ گفته می شود.
استخراج خورشیدی:
تنها کافی است دما تا 68الی 70 درجه سانتیگراد بالا رود تا موم را به حدی مایع کند که به آسانی در موم ذوب کن خورشیدی ذوب شوند. در موم ذوب کن خورشیدی موم با بهترین کیفیت عمل می آید. ولی این روش تنها 75% در شان های قدیمی موثر است زیرا زمانی که شان های قدیمی ذوب می شوند کپه تفاله نوزادان موفق همانند یک اسفنج عمل کرده و موم را جذب می کند، در این صورت جریان آن کاهش می یابد. یک مانع دیگری این است که پایه اصلی باید دائما در مقابل آفتاب گردش داده شود و در هوای ابری یا نور ضعیف هیچ ثمره ای نمی دهد.
این روش چندان برای شان های قدیمی موثر نیست و عمدتا برای ذوب کردن سرپوش ها یا شان های جدید به کار می رود.
استخراج با استفاده از آب جوش یا بخار آب:
روش مزبور مورد پسند همگان است و تجهیزات آن باید از آلومینیوم، مس و یا استیل ضد رنگ ساخته شود. روی، ترکیب قلع و سرب، آهن سفید و آهن گالوانیزه به علت اینکه موم را تیره می کنند چندان توصیه نمی شوند.
1- استخراج با آب جوش و با استفاده از غوطه وری اجباری
شان ها همگی در یک کیسه از کنف هندی جا داده می شوند که بعدا باید خیلی محکم آنرا گره زد. و کیسه را داخل یک دیگ بزرگ آشپزی و یا دیگ جوشاننده پارچه که با آب پوشیده شده می اندازیم. جهت اطمینان از خیس شدن کامل آن باید سنگین باشد، آب را می جوشانیم، موم از آب سبک تر است بنابراین از میان کنف هندی فیلتر شده به سطح آب می آید. پس از سرد شدن، موم به حالت جامد در می آید که به صورت یک قالب در سطح آب ظاهر می شود. تمامی تفاله های موجود در کیسه باید دور ریخته شوند.
استخراج با آب جوش و فشردن موم:
همه شان ها را در داخل ظرفی حاوی 120 لیتر آب گذاشته و روی آن 20 تا 30 لیتر آب جوش ریخته و صبر می کنیم تا ذوب شود. بعد از اینکه تمامی این موم ها ذوب شدند، توری را برداشته و محتویات را به درون یک کنف هندی مشبک فرستاده و سپس آن ها را فشار دهید. موم تحت فشار قرار گرفته و سپس بیرون می آید. بعد از اولین فشار شان ها را داخل کنید و لازم است یک بار فشار داده شوند. این روش برای بار سوم و آخرین بار تکرار می شود و هر فشار حدود 90 دقیقه باید طول بکشد. مایع وارد گیرنده ای می شود که موم در آن به سبب اختلاف در چگالش بالا می آید و سپس به سرعت سرد شده و به صورت قالب جامدی در روی آب ظاهر می شود.
استخراج موم به وسیله بخار:
در چنین ذوب کننده ها قانون کلی به شرح زیر است: دو تانکر مرتبط با هم به گونه ای تنظیم می شوند که یکی یا در داخل دیگری قرار می گیرد و یا روی آن. چهار چوب ها، شان ها و یا سر پوش ها جهت ذوب داخل یک سبد رو باز آهنی، در درون تانکر اصلی، قرار داده می شوند. استخراج موم از طریق بخار، در مورد سرپوش ها یک روش موفقیت آمیز به شمار می رود در حالی که برای ذوب کردن شان های قدیمی زیاد مناسب نیست و تنها 80 تا 82 درصد از موم آن را می توان به دست آورد.
استخراج موم با ترکیبی از بخار و فشار:
سبدی از شان های قدیمی، در داخل تانکری مسدود می شود که از جوش پر شده و شامل یک مجرای تنگ می باشد. پیستونی که توانایی وارد کردن فشار های T 15 در دفعات مختلف را داراست، بر این شان ها فشار وارد می کند. تانکر را همچنان برای یک ساعت، در حال جوش آهسته نگاه می دارند. موم به وسیله یک شیر، بالای تانکر خارج می شود. این نوع از ذوب کننده های موم می تواند 60 شان موم و حتی بیشتر از آن را ذوب کند که بازده عالی %95 دارد.
استخراج موم به روش گریز از مرکز:
موم را می توان با استفاده از نیروی گریز از مرکز استخراج کرد. در این روش، شان ها در آب جوش ذوب می شوند و مخلوط به دشت آمده در حالی که هنوز درون سبدهایی در داخل یک ذوب کن گریز از مرکز می باشد خالص و تصفیه می شود. مخلوط مورد نظر جهت جلوگیری از رسوب باید در دمای بالای 65 درجه سانتیگراد نگه داشته شوند. این نوع از ذوب کن ها برای جمع آوری مقادیر کم از شان های قدیمی و یا سرپوش ها مناسب نیستند و این سیستم در نظر گرفت شده به سبب لوله کش مورد نیاز جهت گردش بخار برای نصب بسیار گران قیمت است.
استخراج موم به وسیله حلال های شیمیایی:
موم را می توان با استفاده از حلال های شیمیایی استخراج نمود. برای این عمل، شان های قدیمی با مواد چرب مانند بنزن، استون، تولون یا تری کلرد اتیلن آغشته می شوند. این روش در لابراتورها کاربرد دارد. همچنین در ساخت موم جهت فشردن آخرین قطره موم، از مواد ته نشین شده ای که پس از فشار باقی مانده اند، مکررا مورد استفاده قرار می گیرد اما موم به دست آمده به این روش را معمولا به دلیل دارا بودن مقادیر کمی از حلال ها نمی توان در کندو استفاده کرد.
استخراج گرمایی موم با استفاده از لوازم الکتریکی:
با این روش، زنبور دار دیگر مجبور به بریدن شان ها قبل از به عمل آمدن آن ها نمی باشد چهار چوب ها و شان ها، بین دو بشقاب آهنی عمودی که با لوازم گرم کننده الکتریکی تنظیم شده قرار داده می شوند. یک میله این دو بشقاب را به هم فشرده و به این ترتیب موم ذوب شده، وارد گیرنده ای می شود. بعد از اینکه تمامی موم ذوب شده، بشقاب ها باز شده و تفاله ی پیله ها و تفاله ی موم ها وارد تانکر دیگر کی شوند. با توجه به مدلشان، این نوع از ماشین ها قادرند در عرض یک ساعت 30 تا 80 چهار چوب را عمل بیاورد.