معرفی زنبور ملکه
توضیحات:
-
نام یکی دیگر از عناصر مهم وبارزش در کندو که میتوان گفت مادر تمام زنبورها می باشد ملکه نام دارد. ملکه از تخم بارور یا لارو ماده جوان کم تر از ۳ روز به وجود می آید. سلول های ملکه معمولا به صورت عمودی در سطح و حاشیه شان ها ساخته می شود در صورتی که سلول های زنبورهای کارگر و نر به صورت افقی قرار دارند.
نوزادان ملکه شبیه کارگرها اما سریع تر از آنها رشد و به صورت زنبور کامل در می آید. ملکه در طول حیات خود فقط از شیر زنبور یعنی ژله رویال، تغذیه می کند. ولی تغذیه زنبور با گرده گل لارو تبدیل به زنبور کارگر می شود.نوع غذا و زیاد بودن مقدار و کیفیت آن باعث می شود که ملکه به تمام معنا کامل و دستگاه تولید مثل کامل داشته باشد. در هر کندو یک ملکه زندگی میکند که نسبت به سایر زنبورها از طول قد بلند تر با باله های کوچکتر و خوابیده به پشت، اگر جفت گیری کرده باشد شکم متورم تر و مانند زنبور نر از طول خرطوم کوتاهتری بر خوردار می باشد.
فعالیت ها و رفتار ملکه:
ملکه همانطور که گفته شد یکی از مهمترین عوامل را در کندو دارا می باشد و عامل اصلی صفات به وجود امده در کندو می باشد این صفات شامل سالم بودن لاروها،عدم ابتتلا به بیماریها و در زمان برداشت عسل میتوان از کندویی با این مشخصات به میزان قابل توجهی عسل برداشت نمود.
در اینجا با ملکه باکره و ملکه تخم ریز اشاره می کنیم.
ملکه باکره:
-ملکه ی باکره پس از تولد، دارای جثه بزرگ می باشد که به مرور زمان و طی چند روز کوچک میشود به طوریکه یک مقدار از زنبوران کارگر بزرگتر است و پیدا کردنش کار مشگلی می باشد.یکی دیگر از خصوصیات رفتاری این ملکه این است که بالهایش را روی شان ها به حالت پرواز بالا برده و به حرکت در می آورد. این ملکه توسط خود و سایر زنبورهای پرستار لیسیده شده و پس از خشک و تمیز شدن به وی غذا داده می شود. در صورتی که در کلنی سلول های ملکه دیگری وجود داشته باشد ملکه ی باکره به آن ها حمله کرده و با آرواره های خود آن ها را سوراخ و اغلب شکم خود را در آن ها فرو برده و ملکه ی باکره موجود در آن ها را نیش زده و می کشد. متعاقباً زنبورهای کارگر این گونه سلول ها را خراب کرده و جسد ملکه های مرده را به خارج از کندو می برند. ولی در موقعی که کندو می خواهد بچه کندو تولید کند، زنبورهای کارگر سلول های ملکه را محافظت کرده و مانع خراب کردن آن ها توسط ملکه می شوند. هنگامی که بیش از یک سلول ملکه در کندو وجود داشته باشد اولین ملکه ای که متولد می شود در جریان خراب کردن سایر سلول ها، صداهای مخصوصی تولید می کند که به وسیله ی سایر ملکه های موجود در سلول ها پاسخ داده می شود. هرگاه بیش از یک ملکه ی باکره متولد شود، معمولاً بین آن ها جنگ رخ می دهد و درگیری آن قدر ادامه تا بالاخره یکی از آن ها زنده مانده و بقیه کشته می شوند.
-ملکه ی باکره معمولاً خیلی فعال بوده و در بین زنبورها به سرعت حرکت می کند و اغلب تشخیص آن در بین کلنی مشکل تر از ملکه ی بارور می باشد.رفتار کارگرها نسبت به ملکه ی باکره تا حدودی با رفتار آن ها نسبت به ملکه ی بارور متفاوت است. رشد ملکه ی باکره به طرف بلوغ جنسی به سرعت انجام می شود و معمولاً پنج روز پس از تولد ملکه ی باکره از نظر جنسی بالغ می گردد. به تدریج که ملکه باکره مسن تر شد و به بلوغ جنسی نزدیک تر گردید توجه زنبورهای کارگر نسبت به وی بیشتر شده و اطراف وی تجمع می کنند. همزمان با بلوغ جنسی ملکه ی باکره، زنبورهای کارگر وی را جهت خارج شدن از کندو تشویق و تحریک کرده و گاهی با سر خود ملکه را به بیرون هدایت می کنند.
ملکه باکره تقریبا نزدیک به یک هفته آماده جفتگیری می گردد و در یک روز آفتابی و معمولا بعدازظهرها درساعات 4-2 از کندو خارج شده و در آسمان و در محل تجمع زنبورهای نر، حداقل با ۱۰ عدد زنبور نر جفتگیری کرده و در حالتی که اندام تناسلی آخرین زنبور نر به عنوان علامت جفتگیری در واژن آن است به کندو باز می گردد و تا آخر عمر در بدن خود اسپرم را ذخیره دارد. و دوتا سه روز بعد تخم گذاری را تا آخر عمر در کندو انجام میدهد مگر در مواقعی که گرده گل در طبیعت موجود نباشد.
اگر ملکه باکره تا سن سه هفتگی خود جفت گیری نکرده باشد دیگر قادر به انجام این کار نیست وبه تخم ریزی نر در سلولهای حجره اقدام می نمائد.
ملکه تخم ریز:
ملکه ای که جفت گیری را انجام داده است و از نظر مشخصات صفات یک ملکه خوب را دارا می باشد اقدام به تخم ریزی صحیح طبق آنچه گفته شد می نمائد.
ملکه تخم ریز بر خلاف ملکه باکره روی شان ها راه میرود و تمایلی به پرواز ندارد همینطور از نظر جسمانی کشیده تر و شکم متورم تر می باشد.
درزمان تخم ریزی ملکه، حلقه اي از كارگران كه اعضاء آن مرتب تغيير مي كند تشكيل مي گردد.اين كارگران همچنين در مواقع لزوم تخمهايي را كه ملكه مي گذارد جا به جا مي كنند.ملكه ها هنگام تخمگذاري در روي شانها روي قاعده مشخصي حركت مي كند.ابتدا سر خود را وارد تك تك سلولها نموده انها را ازمايش مي كند و در صورت تميز و پاك بودن سلول يك تخم در هر سلول قرار مي دهد.براي اين منظور شكم خود را خم كرده انتهاي ان را داخل سلول نموده و يك عدد تخم به حالت عمودي در سلول مي گذارد.تخمگذاري ملكه در اوايل بهار يا ابتداي شروع به كار زنبورهاي هر منطقه از كادرهاي مركزي كندو شروع شده و همچنين از مركز هر كادر نيزبه طرفين كادر گسترش مي يابد.يك ملكه خوب ممكن است1500 تا2000تخم در روز بگذارد.
تعویض ملکه:
در مواقعی که ملکه کندو به دلایلی از جمله ابتلاء به یک بیماری، بر اثر ضربه وارده شده به آن، معیوب بودن، شکار توسط پرندگان، پیرشدن و با اینکه قادر به تخم ریزی نباشد باید ملکه را تعویض و ملکه سالم را جایگزین آن نمود.
کندو بدون ملکه:
در مواقعی که کندو بدون ملکه باشد از نظر کار بین زنبور کارگر و ملکه فرقی نیست ولی از نظر میزان شهد و گرده ای که به داخل کندو آورده میشود نقصان زیادی را به وجود می آورد.شهد و گرده به علت افت جمعیت در نبود ملکه و عدم تخم ریزی به میزان زیاد وجود دارد در این مراحل زنبور بطور زیاد حساس و عصبانی بوده و به محض احساس خطر شروع به حمله می کند. حتی دراین مواقع تعداد زنبورهای نگهبان بیشتر از قبل شده است و میزان ترشح موم و شان سازی در کندو کاهش پیدا میکند.لازم به ذکر است باتوجه به عکس زیر فقدان و نبود زنبور ملکه در کندو باعث ایجاد شاخون های زیاد بر روی شان ها می گردد.
