عسلک یا عسل برگ چیست؟
توضیحات:
-
به نام خدا
شته‌ها و شپشک‌ها ضمن تغذیه از نباتات مختلف، کربو هیدرات ( مواد قندی ) اضافی خود را از طریق مخرج در روی سطح برگ های نباتات مورد تغذیه دفع می کنند. در مواردی که در طبیعت شهد کمیاب باشد. زنبور عسل بالاجبار مواد قندی مذکور و همچنین سایر ترشحات شیرین گیاهان (بغیر از شهد گلها) را جمع آوری و پس از تبدیل به صورت عسل در داخل سلولهای قاب ذخیره می نماید این نوع عسل که عسلک نامیده می‌شود از نظر عطر و رنگ و مواد متشکله آن از کیفیت کمتری نسبت به عسل معمولی بر خوردار است. عسلک در مقایسه با عسل رنگ تیره‌تر و لوولوز و دکستروز کمتری دارد. قندهای مرکب، مواد معدنی، نیتروژن و مواد اسیدی عسلک بیشتر از عسل می‌باشد.
مقدار مواد معدنی چون پتاسیم، فسفر و آهن در عسلک بیشتر از عسل می‌باشد آن به علت دارا بودن این عناصر و بخصوص نمک پتاسیم در عسلک ، برای تغذیه زمستانی زنبور عسل مناسب نمی‌باشد زیرا ابتدا باعث اسهال و سپس مرگ و میر نوزادان می گردد.
درختان عسلک دار:
عسلک در زمان کمبود شهد اهمیت بیشتری داشته واغلب روی برگ درختانی نظیر بلوط، راش، تبریزی، نارون، افرا، بید، سدرا و غیره ترشح می‌شود و مورد استفاده زنبور عسل قرار می گیرد. و همچنین از درختان مخروطی و خوشمزه همچون کاج و صنوبر ترشح می‌شود، اگرچه همچنین ممکن است از چمن ها و گیاهان نیز تولید گردد.
اروپاییان بعضی از انواع عسلک را بسیار لذیذ و خوشمزه دانسته و گاهاً به همین خاطر در جنگل‌ها با استفاده از مورچه‌ها نسبت به تولید این نوع از عسلک‌ها اقدام می‌نمایند.
فایده یا خاصیت عسلک نسبت به عسل در مقایسه موارد زیر بدست می آید:- میزان لوولوز و دکستروز عسلک از عسل کمتر می باشد؛
- غالبا رنگ عسلک از عسل تیره تر است (بنابراین مواد آنتی اکسیدانی آن بیشتر خواهد بود؛
- PH یا اسیدیته عسلک از عسل بیشتر است (لذا مواد باکتریایی کمتری در آن موجود خواهد بود؛
- مقادیر قند عسلک از عسل بیش تر است؛
- خاکستر و نیتروژن عسلک از عسل بیشتر می باشد.تحقیق درباره عسلک زنبورعسل
در تحقیقهای انجام شده درباره عسلک اثبات شد که وجود دو نوع آنزیم، که از حشرات مکنده و زنبورعسل در هنگام تولید عسلک بدان وارد شده، موجب ایجاد قندهای پیچیده‌تر از قندهای عسل در عسلک گشته است.
بسیاری از محققین قندهای عسلک را با استفاده از روش‌های مختلف تجزیه کرده‌اند. لوولوز، دکستروز و ملزیتوز مدت‌ها پیش شناخته شده بودند. تعدادی از دانشمندان قند ارلوز را در چندین نوع عسلک یافتند.
ضمناً یکی دیگر از محققین یکی سری قند حاصل از افزودن گلوکز به ارلوز را پیدا کرد و همچنین توانست نشان دهد که ملزیتوز در گیاهان وجود نداشته ولی با آنزیم موجود در شته‌ها، از شیره سوکروز گیاهان تهیه می شود.
طبق مباحث قبلی و تحقیق های انجام شده در مورد عسلک یا عسل برگ، معلوم شد که این ماده دارای قندهای پیچیده تر نسبت به عسل بوده و همچنین انواع این قندها نیز مشخص گردیدند.
اکنون تمام محققین معتقدند که حداقل دو نوع عسلک حاوی ارلوز یا ملزیتوز و یا مخلوطی از آنها بوده که به حشره یا حشرات تولید کننده آنها بستگی دارد. رافینوز نیز احتمالا یکی از مواد تشکیل دهنده عسلک است و همچنین تا کنون ملزیتوز هرگز به طور مستقیم از گیاه جدا نشده است.
عسلکِ دارای ملزیتوز اغلب حتی در شان به سرعت شکرک میزند، ولی در صورت وجود قند کافی، عسلک دارای ارلوز شکرک نمی‌زند. مسئله جالب این است که آنزیم‌های حشرات باعث کاهش مواد سمی شیره گیاهان می‌شوند.
کاربردهای اشتباه عسلک
عسلک یا عسل برگ برخلاف تصور عموم مردم، برای استفاده یا مصرف افراد دیابتی به علت وجود مواد قندی بیشتر مناسب نمی باشد.
همچنین کاربرد و استفاده از عسلک برای ذخیره زمستانی زنبورها نیز اشتباه می باشد. قبلا تصور می شد که علت این مسئله به خاطر میزان ملزیتوز و دکسترین آن است، اما یکی از دانشمندان تأثیرات سمی آن بر زنبورهای عسل را، عمدتاً مربوط به نمک های معدنی به ویژه پتاسیم موجود در این ماده دانست.تشخیص عسل از عسلک
طعم و خواص عسلک مشابه ذرت یا ملاس نیشکر است و معمولاً به دلیل عدم دسترسی به آزمایش‌ها کافی با عسل طبیعی اشتباه می‌شود. یک روش مفید و قدیمی اندازه گیری پلاریزاسیون است.
برای تشخیص عسل از عسلک می توان از نور پلاریزه استفاده کرد به طوری که هنگام عبور نور پلاریزه از عسلک این نور به سمت راست می‌چرخد ولی عسل طبیعی نور پلاریزه را به سمت چپ منحرف می‌کند.