زبان رقص در زنبوران عسل
توضیحات:
-
به نام خدا
زبان زنبورها عبارت از رقصیدن و بوییدن است. زمانی که زنبور عسل به شهد یا گرده ی یک گل دست می یابد، شهد آن را می مکد و مجدداً به کندوی محل سکونتش مراجعت می نماید. در آنجا شروع به رقصیدن می کند. پیوسته به این سو و آن سو می پرد و حلقه های بسیار کوچکی را با رقص های خود در هوا ترسیم می سازد.
از تماشای این رقص، زنبورهای دیگر به هیجان می آیند و آگاه می شوند که رفیق شان یک گل مناسب پیدا کرده است. آنگاه نزدیک می آیند و زنبوری را که در حال رقصیدن است بو می کنند و بوسیله ی همین بو کشیدن است که به همه چیز پی می برند. در آن لحظه، زنبورها دقیقاً متوجه خواهند شد که باید در جستجوی چه چیزی برآیند. اگر رقص زنبور مزبور خیلی شاد و پر هیجان باشد، علامت آن است که منبع سرشاری از گل های مناسب را به دست آورده است و به همین جهت، تعداد بسیار بیشتری از زنبورها آماده ی پرواز خواهند شد.
رقص گردون:
هرگاه منبع غذایی فاصله‌ای کمتر از تقریباً ۱۰۰ متر داشته باشد، زنبور با رقصی شبیه @ به دیگر زنبورها منبع غذایی را می‌شناساند.
رقص قرقره‌ای:
رقص قرقره‌ای گاهی رقص حرکتی خوانده می‌شود که در آن زنبور به دیگر همنوعان خود منبع غذایی را با اعلام مسافت و زاویه نسبت به خورشید معرفی می‌کند. زنبور پیشاهنگ با بازگشت پیروزمندانه خود به کندو، الگویی از رفتاری چشمگیر به نمایش می‌گذارد که در شأن عمودی اجرا می‌شود. مسیری که زنبور به هنگام رقص طی می‌کند به شکل θ است. در مسیری که زنبور دوباره طی می‌کند یعنی خط وسط θ زنبور شکم خود را می‌لرزاند یا تکان می‌دهد و در همان حال صداهایی از خود بیرون می‌دهد. این زنبور ممکن است گه‌گاه متوقف شود تا نمونه شهدی را که در چینه دانش جمع کرده و با خود به کندو آورده است به هم کندویی‌ها بدهد. زنبور، در همان حال که می‌رقصد تعدادی زنبور نیز به دنبالش راه می‌افتند. این زنبورها همان‌هایی خواهند بود که به عنوان جمع‌کننده‌های غذا به سمت منبع غذایی جدید راه می‌افتند.
دانشمندان دریافتند که زنبوران دیگر از این اطلاعات حین رقص استفاده می‌کنند تا محل منبع جدید غذایی را پیدا کنند. زنبور پیشاهنگ جهت منبع غذایی را با نشان دادن زاویه بین منبع غذایی و کندو بر مبنای موقعیت خورشید به زنبوران دیگر توضیح می‌دهند. زاویه بین کندو و منبع غذایی همان زاویه‌ای است که بخش وسط شکل θ با خط عمود در شان کندو می‌سازد.
فناوری نوین:
اخیراً پژوهشگران با ساختن ربات های زنبورمانند که رقص آنها کاملاً از دور کنترل می‌شود، بررسی‌های خود را درباره زبان رقص زنبورهای عسل گسترش داده‌اند. رقص ربات‌ها با رایانه برنامه ریزی و رقص طبیعی زنبور به طور کامل بازآفرینی می‌شود؛ این ربات حتی گاهی توقف می‌کند و نمونه غذای منبع جدید غذایی را به زنبوران می‌دهد! استفاده از ربات زنبور عسل به دانشمندان فرصت می‌دهد تا به طور دقیق مشخص کنند زنبور عسل چه سر نخ ها را به دست می‌دهد تا هم کندویی‌های خود را به منبع غذایی جدید رهنمون کند.
