زنبورداری در فصل پاییز (تغذیه پاییزه زنبوران عسل)
توضیحات:
-
به نام خدا
زنبورها در روز شهد را به کندو می آورند و درون حجره های شان ذخیره می کنند. در شب که تمام زنبورها در کندو بیکار هستند، زنبوران کارگر عسل نارس درون حجره ها را با خرطوم خود به داخل کیسه عسل می کشند و پس از جذب آب کافی از آن و افزودن مقداری آنزیم و مواد دیگر به آن، عسل تغلیظ شده را به داخل حجره ها بر میگردانند.
در حقیقت زنبورها با تغليظ عسل تازه و رقیق، آن را قابل ذخیره و غیر قابل فساد می کنند. اما وقتی زنبورها به تغذیه از عسل می پردازند، قبل از مصرف، آن را با آب رقیق می کنند. از آن جا که جریان شهد از اواخر اسفند ماه توسط شمار اندکی از گیاهان؛ مثل، درختان بیدمشک شروع میشود و به تدریج با شهدآور شدن گونههای دیگر افزایش می یابد، در فصل بهار زنبورها به مقادیری از شهد برای تغذیه جمعیت کلنی دسترسی دارند و زنبودار کمبود غذا را با شربت شکر تامین می کند.
اما در زمستان هیچ یک از گونه های گیاهی شهد آور نیستند و زنبوردار باید بداند که تمام غذای موردنیاز کلنیها باید برای آنها تامین شود. به همین دلیل، زنبوردار شربت شکر زمستانه را با دو قسمت شکر و یک قسمت آب و شربت بهاره را با یک قسمت شکر و یک قسمت آب تهیه می کند.
زنبورها نمی توانند انواع قندهای قابل استفاده برای انسان را هضم کنند؛ به همین دلیل زنبورداران تنها با شکر معمولی (sucrose) که قند نیشکر است، زنبورهای خود را تغذیه می کنند. استفاده از خاکه قند که ممکن است حاوی ناخالصی های غیر قابل استفاده برای زنبورها باشد، در تهیه شربت بهاره بلامانع است، اما شربت زمستانه باید منحصرا از قند نیشکر شکر معمولی) تهیه شود. تغذیه زنبورها با شربت شکر معمولا با استفاده از ظروف شربت خوری، ریختن شربت روی شانهای خالی یا ریختن شکر خشک روی پارچه مستقر روی سطح فوقانی قابها (زیر سقف کندو) یا به روش های دیگر صورت می گیرد.
اگر تغذیه پاییزه کلنیها به طور صحیح و کافی انجام شود، علاوه بر این که زنبورها به خوبی زمستان گذرانی میکنند، در اواخر بهمن و اسفند که ملکه شروع به تخمگذاری می کند، ذخیره کافی در اختیار کلنی خواهد بود، زیرا برای پرورش نوزادان، حداقل دمای درون کند و باید ۵/ ۳۳ درجه سانتیگراد باشد تا نوزادان سرما نخورند.
در مدت زمستان گذرانی، زنبورها برای این که در دمای ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد هوا، بتوانند دمای داخلی کندو را به ۵/ ۳۳ درجه سانتی گراد برسانند، باید مقدار زیادی عسل بخورند. بنابراین مصرف عسل در این زمان به شدت زیاد میشود. در صورت نداشتن ذخیره غذایی لازم، باید به فکر چاره افتاد و کلنیها را با یکی دو قاب عسل که از پیش ذخیره شده است، تقویت کنیم.
اگر قاب پر از عسل نداشته باشیم، باید مقداری خمیر شیرین (پودر شکر + عسل) داخل کندو در جایی که زنبورها به صورت توده و به تعداد زیاد دیده می شوند، قرار دهیم. برای تهیه خمیر شیرین، باید چهار قسمت پودر شکر را با یک قسمت عسل داغ مخلوط کنیم و آن را مثل خمیر با دست ورد بدهیم تا کاملا حالت خمیری به خود گیرد و به ظرف نچسبد.
به این ترتیب پس از قرار دادن خمیر شیرین در کندو، زنبورها به راحتی روی آن راه می روند، بدون اینکه پاهایشان به آن بچسبد. تغذیه با خمیر شیرین را می توان از اوایل اسفندماه شروع کرد و در صورت نیاز، تغذیه چنین غذایی را چند بار تکرار کرد.
دانستن زمان شروع گلدهی درختان میوه و گیاهان دیگر در منطقه استقرار کندوها، می توان زمان تغذیه زنبورها با عسل یا خمیر شیرین را تنظیم کرد. پس از تخمگذاری ملکه، سه هفته طول می کشد تا نوزادان متولد شوند و این نوزادان مجبورند سه هفته دیگر در کندو باقی بمانند تا قادر به پرواز شوند. بنابراین شش هفته قبل از شروع گلدهی گیاهان، باید اقدام به تغذیه زنبورها کرد که این تغذیه سبب تحریک ملکه به تخمگذاری نیز می شود.
یک زنبوردار خوب که تصمیم دارد عسل بیشتری به دست آورد، زمان گلدهی و طول مدت آن را در مورد هر گیاه می داند و به موقع اقدامات لازم را انجام می دهد. توصیه میشود برای شناخت گیاهان منطقه ای که کندوها در آن قرار دارند و یا منطقه ای که قرار است زنبورها به آن کوچ داده شوند، زمان شروع و ختم گل دهی تک تک گلهای منطقه یادداشت شود.
به این وسیله صاحب یک تقویم گل دهی می شویم که طی سالهای آینده نیز با دقت بر میزان اطلاعات موجود در آن می افزاییم. چنان چه تقویم خوبی از نوع گیاهان، میزان گلدهی و مدت گل دهی مناطق مختلف داشته باشیم، می توانیم در هر زمان زنبورستان خود را در نقطهای شهدخیز مستقر کنیم و بیشترین بهره را از منابع شهد و گرده آن مناطق ببریم.