بیماری ویروسی لارو کیسه ای زنبور عسل
توضیحات:
-
به نام خدا
در سال ۱۹۱۷میلادی اولین بار در ایالات متحده آمریکا و کانادا گزارش داده شد این بیماری ویروسی تحت عنوان بیماری لارو کیسه ای توسط white تشخیص داده شد. این ویروس در سال 1963 میلادی شناخته شد و مشخص گردید که در کشورهای اروپایی، مصر، استرالیا و نیوزیلند نیز وجود دارد. وضعیت این بیماری در ایران به طور جامع مطالعه نگردیده ولی نمونه های تأیید شده این بیماری از استان های مختلف گزارش شده است
این بیماری عموما لاروهای ۴-۲ روزه را مبتلا می سازد و سبب تلف شدن آنها می شود. لاروهای دو روزه از سایرین حساس تر هستند. محققین عامل بیماری را ویروس پالش پذیر اعلام نموده اند.عامل بیماری احتمالا همراه غذا وارد دستگاه گوارش لارو شده و تولید بیماری میکند. ویروس حداکثر مدت سه هفته در بدن لارو یا داخل عسل زنده باقی می ماند. زنبوران جوانتر اغلب در هنگام حمل و نقل لاروهای تلف شده ویروس عامل بیماری را کسب نموده و آنها را در زمان تغذیه سایر لاروها به آنها انتقال میدهند.
مشخصات بیماری لارو کیسه ای:
طبق تحقیقات عسل خاطره: عامل این بیماری ویروسی است که در داخل سیتوپلاسم بافت های مختلف بدن لاروهای جوان زنبور عسل مستقر شده و عوارض بیماری را باعث می گردد. اجسام این ویروس به شکل چند وجهی، اسیدنوکلئیک آن RNA به وزن ملکولی 6 ـ 10×208 که سه نوع پروتئین آن را احاطه کرده اند. اندازه این ویروس 30 نانومتر می باشد. لاروهای حدود دو روزه نسبت به آلودگی حساس تر بوده و اگر به غذای آن ها اضافه شود لاروها پس از مدت کوتاهی بعد از بسته شدن حجره ها خواهند مرد. برای دیدن اجسام این ویروس باید از میکروسکوپ الکترونیکی استفاده شود.
علائم بیماری لارو کیسه ای :
لارو ها قبل از دوره شفیرگی تلف می شوند و معمولا در زیر پوست آنها مقدار قابل توجهی مایع جمع می شود و سپس انها تلف می شوند و در این حالت شکل کیسه به خود می گیرند.
از علائم دیگر این بیماری می توان به این نکته اشاره کرد که قبل از مردن لارو پوست بدنش از قسمت پشتی و از ناحیه چشمها تیره میشود و به مرور در قسمت عقب ادامه می یابد. گرچه تیره شدن رنگ پوست در لاروها صورت می گیرد ولی در مورد بیماری لارو کیسه ای نوزادان این حالت بسیار سریع شروع می شود. بیماری غالبا در بهار شایع شده و در تابستان بر طرف می شود. لاروهای تلف شده به شکل خاصی در داخل سلول قرار می گیرند. به این معنی که اگر درب سلول به وسیله چوب کبریتی باز شود سر لارو به طرف بالا برگشته و قسمت پشتی لارو که با کف حجره تماس دارد کاملا پهن شده است. یکی از علائم مشخص آلودگی به این ویروس این است که ناحیه سر و سینه لارو زودتر تیر رنگ می شود. پس از مردن در حجره ها لاروها، جسم آن ها چروکیده وخشک شده و به صورت فلس مانند در مجاور کف سلول ها قرار می گیرند. بقایای بدن لاروهای مرده، برخلاف لوک آمریکایی، به راحتی از سلول ها جدا می شوند.
نحوه ی انتشار:
- هر لاروی که توسط ویروس لارو کیسه ای می میرد حدود یک میلی گرم ویروس دارد که این مقدار ویروس برای آلودگی تمام لاروهای هزار کلنی زنبور کافی است. مقدار ویروس در بدن لارو مرده در شرایط محیطی معمولی کمتر بوده و در اواخر تابستان به طور طبیعی کمتر می شود. زیرا اولاً زنبورهای کامل، لاروهای آلوده شده را در مراحل اولیه آلودگی پیدا و از کندو خارج می کنند و درنهایت خاصیت بیماری زایی لاروهای مرده ای که به صورت خشک و در داخل سلول باقی می مانند به سرعت از بین می روند.
-انتشار بیماری از سالی به سال دیگر توسط زنبورهای کامل صورت می گیرد.
- ویروس های لارو کیسه ای در بدن زنبور بالغ قادر به تکثیر بوده ولی بیماری را آشکار نمی سازد.
- زنبورهای کارگر جوان تر حساس تر بوده و در موقع خارج کردن لاروهای آلوده از سلول هایشان آلوده می گردند.
-زنبورهای کارگر در حین خارج کردن لاروها، اغلب مقداری از آنزیم های خراب شده لارو آلوده را وارد بدن خود می کنند. یک روز پس از هضم آنزیم های آلوده، ویروس زیادی در داخل غدد شیری آن ها جمع می شود. زنبورهای آلوده هنگام تغذیه نوزادان با ژل سلطنتی ( ژل رویال) که از غدد شیری ترشح می گردد آن ها را با ویروس لارو کیسه ای آلوده می سازند.
-زنبورهای جوان آلوده، از گرده تغذیه نکرده و از مواظبت و تغذیه لاروها خودداری می کنند.
-زنبورهای جوان آلوده زودتر از حد معمول پرواز را شروع کرده ولی قادر به جمع آوری گرده نیستند.
- تعداد کمی از زنبورهایی که گرده جمع آوری می کنند، ضمن اضافه کردن ترشحات خود به گرده، مقداری ویروس لارو کیسه ای را به آن اضافه می کنند. سپس با پرستاری از لاروها و تغذیه آن ها با گرده آلوده، لاروهای زیادی در اثر آلودگی از بین خواهند رفت.
- رفتاری که در اثر آلودگی به ویروس در زنبوران کارگر به وجود می آید، درست شبیه رفتاری است که زنبور را به وسیله ی گاز CO2 بی هوش کرده و یا رفتاری که در اثر کهولت سن در زنبور ایجاد می گردد.
-کوتاه شدن عمر زنبورهای آلوده و از بین رفتن آن ها قبل از فصل زمستان شانس آلودگی را در کلنی تقلیل می دهد.
درمان بیماری لارو کیسه ای:
به طور کلی درمان عفونتهای ویروسی با مواد شیمیایی مشکل تر از درمان عفونت های باکتریایی است.به طور کلی هیچ روش قابل قبولی برای درمان عفونت های ناشی از ویروس کیسه ای نوزادان وجود ندارد.